فضیلت و اعمال ماه مبارک رمضان

فضیلت مبارک رمضان:

    شیخ صدوق به سند معتبره روایت کرده از حضرت امام رضا (ع) از پدران بزرگوار خود از حضرت امیرالمؤ منین (ع) که فرمود: خطبه ای خواند برای ما روزی حضرت رسول خدا (صَ) پس فرمود : اَیُّها النّاس بدرستی که رو کرده است به سوی شما ماه خدا با برکت و رحمت و آمرزش، ماهی است که نزد خدا بهترین ماه ها است و روزهایش بهترین روزها است و شب هایش بهترین شب ها است و ساعت هایش بهترین ساعتها است و آن ماهی است که خوانده اند شما را در آن بسوی ضیافت خدا و گردیده اید در آن از اهل کرامت خدا. نَفَسهای شما در آن ثواب تسبیح دارد و خواب شما ثواب عبادت دارد و عملهای شما در آن مقبول است و دعاهای شما در آن مستجاب است. پس سؤ ال کنید از پروردگار خود به نیّت های درست و دل های پاکیزه از گناهان و صفات ذمیمه که توفیق دهد شما را برای روزه داشتن آن و تلاوت کردن قرآن در آن ماه

      به درستی که شقی و بد عاقبت کسی است که محروم گردد از آمرزش خدا در این ماه عظیم و یاد کنید به گرسنگی و تشنگی شما در این ماه تشنگی و گرسنگی روز قیامت را و تَصدّق کنید بر فقیران و مسکینان خود و تعظیم نمائید پیران خود را و رحم کنید کودکان خود را و نوازش نمائید خویشان خود را و نگاه دارید زبان های خود را از آنچه نباید گفت و بپوشید دیدهای خود را از آنچه حلال نیست شما را در نظر کردن به سوی آن و بازدارید گوش های خود را از آنچه حلال نیست شما را شنیدن آن و مهربانی کنید با یتیمان مردم تا مهربانی کنند بعد از شما با یتیمان شما و بازگشت کنید به سوی خدا از گناهان خود و بلند کنید دست های خود را به دعا در اوقات نمازهای خود، زیرا که وقت نمازها بهترین ساعت ها است که نظر می کند حق تعالی در این اوقات به رحمت به سوی بندگان خود و جواب می گوید ایشان را هرگاه او را مناجات کند و لبّیک می گوید ایشان را هرگاه او را ندا کنند و مستجاب می گرداند هرگاه او را بخوانند ای گروه مردمان، به درستی که جان های شما در گروِ  کرده های شما است، پس از گرو به در آورید به طلب آمرزش از خدا و پشت های شما گرانبار است از گناهان شما، پس سبک گردانید آنها را به طول دادن سجده ها و بدانید که حق تعالی سوگند یاد کرده است به عزّت و جلال خود که عذاب نکند نمازگزارندگان و سجده کنندگان در این ماه را و نترساند ایشان را به آتش جهنم در روز قیامت.

      ایُّها النّاس هر که از شما افطار دهد روزه دار مؤمنی را در این ماه از برای او خواهد بود نزد خدا ثواب بنده آزاد کردن و آمرزش گناهان گذشته. پس ‍ بعضی از اصحاب گفتند: یا رسول الله همه ما قدرت بر آن نداریم.  حضرت فرمود: "بپرهیزید از آتش جهنم به افطار فرمودن روزه داران اگرچه به نصف دانه خرما باشد و اگر چه به یک شربت آبی باشد؛ به درستی که خدا این ثواب را می دهد کسی را که چنین کند اگر قادر بر زیاده از این نباشد .

     اَیُّها النّاسُ بدرستی که درهای بهشت در این ماه گشاده است پس سؤ ال کنید از پروردگار که آن را به روی شما نبندد؛ و درهای جهنّم در این ماه بسته است. پس سؤ ال کنید از پروردگار تبارک و تعالی به تلاوت کردن قرآن مجید در شب ها و روزهای این ماه و به ایستادن به نماز و جِدّ و جَهد کردن در عبادت و بجا آوردن نمازها در اوقات فضیلت و کثرت استغفار و دعا .و نگاه دارد خود را از چیزهایی که خدا حرام کرده است و از افطار کردن بر چیزهای حرام و رفتار کن به نحوی که مولای ما حضرت صادق (ع) وصیّت نموده و فرموده هرگاه روزه داری، می باید که روزه داری گوش و چشم و مو و پوست و جمیع اعضای تو، یعنی از محرّمات بلکه از مکروهات و فرمود باید که روزِ روزه داری تو مانند روزِ افطار تو نباشد و نیز فرموده که روزه نه همین ترک از خوردن و آشامیدن است؛ بلکه باید در روز روزه نگاه دارید زبان خود را از دروغ و بپوشانید دیده های خود را از حرام و با یکدیگر نزاع مکنید و حَسَد مبرید و غیبت مکنید و مجادله مکنید و سوگند دروغ مخورید بلکه سوگند راست نیز و دشنام مدهید و فحش مگوئید و ستم مکنید و بی خردی مکنید و دلتنگ مشوید و غافل مشوید از یاد خدا و از نماز و خاموش باشید از آنچه نباید گفت و صبر کنید و راستگو باشید و دوری کنید از اهل شرّ و اجتناب کنید از گفتار بد و دروغ و افتراء و خصومت کردن با مردم و گمان بد بردن و غیبت کردن و سخن چینی کردن و خود را مُشْرِف به آخرت دانید و منتظر فَرَج و ظُهور قائم آل محمّد (ع) باشید و آرزومند ثوابهای آخرت باشید و توشه اعمال صالحه برای سفر آخرت بردارید .

 

اعمال مشترک ماه رمضان:

اعمال مشترک این ماه چهار قسم است:

قسم اوّل :اعمالی است که در هر شب و روز این ماه بجا آورده می شود.

سیّد بن طاوس روایت کرده از حضرت امام جعفر صادق و امام موسی کاظم (ع)که فرمودند می گوئی در ماه رَمَضان از اوّل تا به آخر آن بعد از هر فریضه :

اَللّهُمَّ ارْزُقْنی حَجَّ بَیْتِکَ الْحَرامِ فی.....

خدایا روزیم گردان حج خانه کعبه را در....

دعا عقب نمازهای فریضه:

یا عَلِیُّ یا عَظیمُ یا غَفُورُ یا رَحیمُ اَنْتَ الرَّبُّ الْعَظیمُ الَّذی لَیْسَ کَمِثْلِهِ شَیء......ٌ

ای والا ای بزرگ ای آمرزنده ای مهربان تویی پروردگار بزرگی که نیست مانند او چیزی...

دعا بعد از هر نماز واجب

شیخ کفعمی درمصباح و بلد الامین و شیخ شهید در مجموعه خود از حضرت رسول (ص) نقل کرده اند که آن حضرت فرمود هرکه این دعا را در ماه رمضان بعد از هر نماز واجبی بخواند حق تعالی بیامرزد گناهان او را تا روز قیامت و دعا این است :

اَللّهُمَّ اَدْخِلْ عَلی اَهْلِ الْقُبُورِ السُّرُورَ.....

خدایا بفرست بر خفتگان در گور نشاط و سرور.....

      و بدانکه بهترین اعمال در شبها و روزهای ماه مبارک رمضان خواندن قرآن است و بسیار باید خواند چه آنکه قرآن در این ماه نازل شده است و وارد شده که هر چیزی را بهاریست و بهار قرآن ماه رمضان است و در ماه های دیگر هر ماهی یک ختم سنت است و اقلّش شش روز است و در ماه رمضان در هر سه روز یک ختم سنّت است و اگر روزی یک ختم تواند بکند خوب است .

علامه مجلسی (ره ) فرموده که در حدیث است که بعضی از ائمّه (ع) در این ماه چهل ختم قرآن و زیاده می کردند و اگر ثواب هر ختم قرآنی را به روح مقدّس ‍ یکی از چهارده معصوم (عَلیهمُ السلام) هدیّه کند ثوابش مضاعف گردد و از روایتی ظاهر می شود که اجر چنین کسی آن است که با ایشان باشد در روز قیامت و دراین ماه دعا و صلوات و استغفار بسیار باید نمود و لااِلهَ اِلا اللّهُ بسیار باید گفت و روایت شده که جناب امام زین العابدین (ع) چون ماه رمضان داخل می شد تکلّم نمی کرد مگر به دعاء و تسبیح و استغفار و تکبیر و باید اهتمام بسیار نمود به عبادت و نافله های شب و روز .

آداب افطار و سایر اعمال در شبهای ماه رمضان:

اوّل: افطار است و مستحب است که بعد از نماز شام افطار کند مگر آنکه ضعف بر او غلبه کرده باشد یا جمعی منتظر او باشند.

دوّم: آنکه افطار کند با چیز پاکیزه از حرام و شُبهات و بهتر آن است که به خرمای حلال افطار کند تا ثواب نمازش چهارصد برابر گردد و به خرما و آب و به رطب و به لبن و به حلوا و به نبات و به آب گرم به هر کدام که افطار کند نیز خوب است.

سوّم: آنکه در وقت افطار دعاهای وارده آن را بخواند از جمله آنکه بگوید:

اَللّهُمَّ لَکَ صُمْتُ وَعَلی رِزْقِکَ اَفْطَرْتُ وَعَلَیْکَ تَوَکَّلْتُ

چهارم: در لقمه اوّل بگوید بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرّحَیمِ یا واسِعَ الْمَغْفِرَةِ اِغْفِرْ لی تا خدا او را بیامرزد و در خبر است که در آخر هر روز از روزهای ماه رمضان خدا هزار هزار کس را از آتش جهنّم آزاد می کند پس از حق تعالی بخواه که تو را یکی از آنها قرار دهد .

پنجم: در وقت افطار سوره قدر بخواند .

ششم: در وقت افطار تصدّق کند و افطار دهد روزه داران را اگر چه به چند دانه خرما یا شربتی آب باشد و از حضرت رسول (صَلَّی اللَّهِ عَلِیهِ وَ آله) مرویست که کسی که افطار دهد روزه داری را از برای او خواهد بود مثل اجرِ آن روزه دار بدون آنکه از اجر او چیزی کم شود و هم از برای او خواهد بود مثل آن عمل نیکویی که بجا آورد آن افطار کننده به قوه آن طعام و آیة الله علامه حلّی در رساله سَعدِیَّه از حضرت صادق (علیه السلام) نقل کرده که فرمود هر مؤمنی که اطعام کند مؤمنی را لقمه ای در ماه رمضان بنویسد حق تعالی برای او اجر کسی که سی بنده مؤمن آزاد کرده باشد و از برای او باشد نزد حق تعالی یک دعای مستجاب .

هفتم: در هر شب خواندن هزار مرتبه اِنّا اَنزَلْناهُ وارد است

هشتم: در هر شب صد مرتبه حمَّ دُخان را بخواند اگر میسّر شود

نهم: سیّد روایت کرده که هر که این دعا را بخواند در هر شب ماه رمضان آمرزیده شود گناهان چهل سال او :

اَللّهُمَّ رَبَّ شَهْرِ رَمَضانَ الَّذی اَنْزَلْتَ فیهِ الْقُرْآنَ وَافْتَرَضْتَ علی....

خدایا ای پروردگار ماه رمضان که در آن قرآن را فرستادی و بر....

دهم در هر شب بخواند بعد از مغرب دعای حجّ

یازدهم بخواند در هر شب از ماه رمضان، دعای افتتاح

طاعات قبول حق

التماس دعا